Poštovani građani Višegrada, na Vidovdan, jedan od najvećih srpskih praznika, ali i najtužnijih, kada cijeli srpski narod oplakuje kosovske junake, načelnik opštine Mladen Đurević i predsjednik SNSD-a Pero Petrović otkrivaju spomenik turskom veziru Mehmed- paši Sokoloviću.

Načelniče, obraćam Vam se ispred OO SDS Višegrad, i u svoje lično ime, i pitam ko Vam je dao saglasnost i po čijem nalogu postavljate spomenik turskom veziru Mehmed -paši Sokoloviću u Višegradu?

Da li ste za taj čin tražili mišljenje građana Višegrada, srpske pravoslavne crkve, odnosno Skupštine opštine Višegrad i da li ste ispoštovali postupak i proceduru koju nalaže Zakon o spomenicima i spomen obilježjima Republike Srpske, jer to je najmanje što ste mogli učiniti prije nego ste sami odlučili da u Višegradu postavite spomenik turskog vezira osmanlijskog carstva, koje je više od 400 godina držalo srpski narod u ropstvu i vršilo neviđeno nasilje i genocid nad cijelim srpskim narodom, nezapamćen u istoriji čovječanstva.

Malo koji narod na svijetu bi izdržao stotine godina ropstva krvoločnog otomansko-islamskog carstva, ali su Srbi to izdržali. Izdržali su to zahvaljujući svom viševjekovnom bitisanju na ovim prostorima, prije najezde Turaka, svojoj tradiciji, kulturi i prije svega svojoj pravoslavnoj hrišćanskoj vjeri i crkvi, koja je čvrsto stajala uz svoj narod i nadljudskim naporima nas sačuvala da ne nestanemo kao narod na ovim prostorima.

Ovaj period srpske istorije iznjedrio je stotine znanih i neznanih srpskih junaka, koji su svojim junaštvom i žrtvom pomjerali granice mogućeg i inspirisali narodne pripovjedače da kroz usmeno predanje sačuvaju i prenesu na potonja pokoljenja i otmu od zaborava stradanja i borbu srpskog naroda za krst časni i slobodu zlatnu.

U ta teška vremena, koje je istorija Srba prozvala tamnim vilajetom srpskog naroda, Srbi su trpili strašan “zulume” i najstrašnije metode mučenja, a jedan od najcrnjih su bili nabijanje živih ljudi na kolac, zatim “danak u krvi”, gdje su Turci otimali srpsku mušku djecu i od njih pravili najodaniju i najkrvoločniju vojsku otomanskog carstva – takozvane janjičare, koje su poturčavali i odmalena odvojene od roditeljske ljubavi i porodice obučavali, kao što su radili Spartanci sa svojim legionarima za elitne vojnike otomanskog carstva, pravo prve bračne noći i mnogi drugi…

Mehmed – paša Sokolović odveden je kao dječak iz sela Sokolovići (mada o tome postoje oprečna mišljenja kod istoričara, neki tvrde da je njegova porodica već bila primila islam i da je dobrovoljno otišao u tursku), poturčen je i postao je jedan od najslavnijih vezira otomanske imperije, koji je vjerno služio tri turska sultana, a slavu i vjernost je zaslužio svojim vojničkim pohodima protiv hrišćana, gdje je bio došao čak do Beča i u nekoliko krvavo ugušenih buna i ustanaka protiv sultana.

Naročito se istakao u bici kod Temerina i Mohačkoj bici. Poharao je i porobio i Beograd, popalio sve crkve, a na mjestu Velike beogradske crkve sagradio je veliki turski saraj.

U najvećem usponu vlasti Mehmed – paše, u vremenu od 1571. do 1577. godine, napravljena je ćuprija na Drini u Višegradu, kojoj posebno mjesto u istoriji daje naš nobelovac Ivo Andrić, koji za svoj roman „Na Drini ćuprija” dobija i Nobelovu nagradu. Sada je ćuprija na Drini pod posebnom zaštitom UNESCO-a.

Posle oslobođenja od Turaka, ovi prostori su bili pod aneksijom Austrougarske monarhije, zatim je bila Kraljevina Jugoslavija, pa SFRJ, pa sada država Bosna i Hercegovina, odnosno konkretno Republika Srpska. Na Drini ćuprija predstavlja monumentalni spomenik života jedne epohe srpskog naroda i neprocjenjivi graditeljski poduhvat tog vremena.

I Austrougarska je na našim prostorima iza sebe ostavila niz građevina neprocjenjive arhitektonske vrijednosti, koji takođe svjedoče o kulturi tog vremena. Pitam vas, poštovana gospodo, da li to znači da trebamo i caru Franju Josifu da dižemo spomenike, zbog građevina koje su ostale iza njihove okupacije, ili treba da osuđujemo mlađanog Gavrila Principa, koji nije bio inspirisan građevinskim poduhvatima i ljepotama građevina Austrougarske monarhije, nego je žrtvovao svoj život za slobodu Srba i ostalih slovenskih naroda na ovim našim prostorima.

Pitam vas, da li ste vi od oslobođenja ovih prostora do danas najpametnija vlast, koja se jedina sjetila da podigne spomenik Mehmed – paši, koga ni njegovo srpsko porijeklo ne može osloboditi istorijske činjenice da je bio i ostao, do kraja života, jedan od najodanijih vojskovođa i vezira turskog otomanskog carstva i koji se u svojim ” vakfijama ” o zavještanju izjašnjavao kao Mehmed – paša Sokolović, sin Džemaludin Sinan bega Sokolovića?

Da li je, možda, u slavnoj srpskoj istoriji bilo mnogo više istorijskih ličnosti, koje su zaslužile podizanje spomenika? Da li ste, brzopleto donijevši jednu ovakvu odluku, precijenili svoje znanje, pamet i mudrost i potrcali da se “okitite” ovim poduhvatom, a da pritom niste osjetili potrebu da se oko ovog čina ipak konsultujete, da ne napravite grešku, koju će kasnije biti veoma teško ispraviti? Pored svega toga, ovaj spomenik je nezakonit i nelegalan, jer nije ispoštovana zakonska procedura, predviđena u Zakonu o spomenicima i spomen obilježjima RS.

Znam da vas ovo pismo neće odvratiti od vaše namjere, neće spriječiti još jedan vaš pokušaj omalovažavanja i ponižavanja srpskog naroda i njegove vjekovne borbe za slobodu na ovim prostorima, kao što ste uradili i u svom mandatu od 2008-2012, kada ste dozvolili svojim koalicionim partnerima iz SDA da, zbog očuvanja skupštinske većine, podignu spomenik sa onim sramnim natpisom “genocid”, zbog čega nam je kasnije trebalo dvije godine pravne borbe da izbrišemo tu sramotu i ljagu sa srpskog naroda iz Višegrada.

Otkako ste došli na vlast – vi ne pitate nikog ni za šta, već odavno ste zaboravili da vas je narod birao i da ćete račune na kraju polagati tom istom narodu.

Miroslav Kojić

OO SDS Višegrad, predsjednik